Ya��n miktar� ve t�r� sa�l�k ve hastal�k riskini etkiliyor

Amerikan Beslenme ve Diyetetik Birli�i’nin ya�larla ilgili yay�nlad�� raporda tek ba��na ya�lara odaklanmak yerine beslenmeye bir bütün olarak yakla�man�n daha iyi olaca��; aksi takdirde sadece ya�lara odaklan�p miktar� azaltman�n (bu durumda oransal olarak bir ba�ka besin grubu art�� gösterecektir) sa�l�� olumsuz yönde etkileyece�i belirtilmektedir. Ya�lar kendi içinde de�erlendirildi�inde de farkl� besinler farkl� ya�lar� içerdi�i ve bu nedenle sa�l�k üzerine etkilerinin farkl� oldu�u vurgulanmaktad�r.

Yay�nlanan raporda ya� ile ilgili yap�lan önerileri özetlemek gerekirse;

Sa�l�kl� bireylerde günlük ya� al�m� enerjinin % 20-35’ini kar��lamal�d�r. Kaynaklar�na göre bak�ld��nda da omega-3 ya� asidi tüketimi artt�r�l�rken, doymu� ya� ve trans ya� al�m� s�n�rland�r�lmal�d�r. Buna göre öneri yaparken ya�lar� genellemek yerine besin bazl� önerilerde bulunulmal�d�r.

Bu rapordan hareketle tüketicilere verilen mesajlar özetlenecek olursa;

- Sa�l�kl� olman�n en basit ve etkili yolu bal�k, ya�l� tohum tüketiminin artt�r�lmas�n�n yan� s�ra tatl� ve rafine ürünlerin tüketiminin azalt�lmas�d�r.

- Ya� vücudun gereksinim duydu�u bir besin ö�esidir ve özellikle omega-3, omega-6 gibi belirli ya� asidi türleri sa�l�kl� olmak için gereklidir.

- Bal�k, ceviz, keten tohumu gibi besinler omega-3 aç�s�ndan iyi kaynaklard�r.

- Tüketilen ya��n miktar�n�n yan� s�ra türü de sa�l�k aç�s�ndan önemlidir. Baz� ya�lar sa�l�k için faydal� iken baz�lar� zararl� etkiler gösterebilmektedir. Örne�in omega-3 ya� asitleri kalp ve beyin sa�l�� aç�s�ndan faydal� iken trans ya� asitleri kalp hastal�klar� riskini artt�rmaktad�r.

Kaynak:
The Academy of Nutrition and Dietetics. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Dietary Fatty Acids for Healthy Adults. J Acad Nutr Diet. 2014;114:136-153.