Ramazanda Barsak Sorunları Yaşamayın
Oruç büyük bir hazırlık gerektiren fiziksel ve manevi bir deneyimdir. Ne yediğiniz ve ne kadar yediğiniz sağlığınızı direk olarak etkiler. Yemekten uygun bir şekilde uzak durmak irade gücünüzü geliştirmenize yardım edebilir. Oruç, yaşam bicimize dair sağlıklı seçimler yapmak ve kötü alışkanlıklardan kurtulmak için bir fırsattır. Oruç tutarken ve orucunuzu açarken göstereceğiniz özen fiziksel ve manevi sağlığınıza katkıda bulunabilir. Ama aksi bir durum, sağlığınıza zarar vermenize neden olabilir. Ramazan ayı ne bir diyet yöntemidir, ne de her şeyi sınırsızca yiyebileceğiniz bir yemek şölenidir.
Sindirim sistemi, sağlıklı bir şekilde çalıştığı sürece, tüketilen yiyeceklerin tanımlandığı, işlendiği, emildiği ve dağıtıldığı önemli bir yapıdır. İyi çalışmayan bir sindirim sistemi olduğunda, vücut sağlığı da iyi olmaz. Bunun en önemli nedenlerinden biri, bağırsakların bağışıklık hücrelerinin büyük çoğunluğu için ev sahipliği yapmasıdır.
Ramazanda yaşanan en yaygın sindirim sorunları; gaz, şişkinlik, bulantı, kabızlık, ishal, mide gazı, yemekten sonra yorgunluk ve karın kramplarıdır. Bu belirtilerin çoğunluğu yetersiz mide suyu, yetersiz yararlı bağırsak florası (bakteri) veya sindirim enzimleri eksikliği ile ilişkilidir.
Bağırsaklarda bulunan mikroorganizmaların türü, bağırsak sağlığının sürdürülmesi ve sağlıklı sindirim için çok önemlidir. Yoğurtta bulunan Lactobacillus gibi birçok faydalı mikroorganizma, kalın bağırsağın iç yüzeyini astar gibi kaplayarak, bağırsak sağlığını bozucu fırsatçı mikroorganizmaların yerleşimini önlemeye yardımcı olur. Ramazan boyunca aşırı bağırsak gazı ve kramplar yaşıyorsanız, yararlı bakteriler içeren probiyotik takviyeleri kullanabilirsiniz. Ayrıca yoğurt ve kefir fermente besinler de yiyebilirsiniz.
Vücutta farklı mekanizmalarda görev alan enzimlerin birçok türü vardır, ama ramazanda sorun yaratan pankreasta oluşan sindirim enzimleridir. Bu enzimler bize yağ, protein ve karbonhidrat sindiriminde yardımcı olur. Çiğ ve fermente yiyecekler de bazı enzimleri içerir. Yemekler çok piştiğinde, enzimler yok olur ve yemek sindirim için daha zor hale gelir. Ramazan süresince aşırı yemek tüketimi nedeniyle enzim yetersizliği yaşanabilir ve sindirim zorlukları oluşur. Bu nedenle yavaş ve aralıklı yemek önemlidir.
Kabızlık ramazan boyunca rahatsız edici bir sorun olabilir. Barsak hareketlerini arttırmak için; yeterli sıvı alımı, yeterli meyve ve sebze tüketimi, lif içeriği yüksek tam tahıl ürünlerin tüketimi, yavaş yemek yeme ve fiziksel aktivite önemlidir.
Ramazan süresince, tercih edilen yiyeceklerin türü, miktarı, yemek yeme hızı ve çiğneme azalığı nedeniyle sindirim sorunları ortaya çıkmaktadır. Ramazanın keyfini kaçırmamak için bu sorunları ortadan kaldırmak aslında zor değildir. Basit ve sürekli yapıldığında büyük fark yaratabilecek önerileri şöyle sıralayabiliriz:
• Yemek yemek için acele etmeyin. İftar öğününü mümkün olduğunca iki parçaya ayırın. Sonrasında ise bir ara öğün şeklinde meyve, süt ve ceviz, badem gibi yağlı tohumlardan tüketin. Sahur yapmadan asla oruç tutmayın.
• İftara çorba ile başlayın. İster ev yapımı, ister hazır çorbalar olsun sağlıklı bir sindirimin başlaması için iyi seçeneklerdir. Çorbayla birlikte, mevsime uygun sebzelerden yapılmış salata tüketmeyi ihmal etmeyin.
• Yeterli su için. Su hem sağlıklı bir sindirim hem de mide asitlerinin yapımı için gereklidir. Suyu yemek sırasında değil yemek aralarında içmeye çalışın.
• Yemekleri iyi çiğneyin. Yemekleri iyi çiğnediğinizde, vücudun sindirimine yardımcı olursunuz ve sindirim sistemi daha az iş yapar.
• Sakin ve rahat bir şekilde yemek yiyin. Hızlı yemek yemek sindirimi zorlaştırarak gaz ve kabızlığa neden olur.
• Bağırsak hareketlerini azaltan pirinç ve beyaz ekmek yerine, lif oranı yüksek olan bulgur ve tam tahıl ekmekleri tercih edin.
• Bağırsak floranızı dengede tutmak için yoğurt ve kefir gibi probiyotik ürünler sofranızdan eksik olmasın.
• Sindirim sorunu ramazan dışında da zaten sizin için bir sorun ise gastroenteroloğunuza başvurup yardımcı sindirim enzimleri kullanabilirsiniz.
• Yemekten sonra sindirimi rahatlatmak için papatya ve nane çayı içebilirsiniz. Gazlı içecekler, koyu demlenmiş çay, soda ve kahve su kaybı yaratacağından, aşırı tüketiminden kaçının. Eğer mide sorunlarınız varsa koyu çay ve kahve ağrılarınızı arttırabilir.
• Aşırı yağlı, kızartılmış ve baharatlı yiyecekler ile hamur işleri uzun açlık sonrasında mide ağrılarını teşvik edeceğinde tüketimlerinden sakının.
• Aşırı tüketilen çiğ sebzelerde şişkinlik yaratabileceğinden, pişmiş sebzeleri tercih edin.
• Sağlıklı bir sindirimi sağlayabilmek için kesinlikle iftar sonrası uyumayın, aksine iftar sonrası yürüyüş yapın.
Sağlık mutluluğun anahtarıdır ve tüketilen yiyeceklerle yakından ilişkilidir. Eğer fiziksel olarak kendinizi iyi hissetmiyorsanız ya da sağlık durumunuzdan emin değilseniz, oruca başlamadan önce doktorunuzla konuşmanız yerinde olur.