Polikistik Over Sendromu (PCOS) Tedavisi

PCOS tedavisi ile bir taraftan belirtiler azalt�l�rken, di�er taraftan hormon dengesi yeniden kurulmaya çal��l�r.

PCOS' da birinci tedavi seçene�i do�um kontrol haplar�d�r. Dü�ük dozlarda ve belli oranlarda kad�n yumurtal�k hormonlar� olan östrojen ve progesteron türevlerini içerirler. Bu ilaçlar rahim içini korur ve uygunsuz kanamalar� önlerler. Ayn� zamanda artm�� olan androjen seviyelerini azaltarak, tüylenme art��n� ve akne geli�imini azalt�rlar. Ayr�ca rahim içi kal�nla�may� engellerler ve rahim içi kanser riskini azalt�rlar. Do�um kontrol haplar� uygun hastalarda PCOS tedavisinde önemli olsalar da baz� durumlarda kullan�lmamal�d�rlar. Daha önce kan p�ht�la�ma sorunu ya�am�� birinde veya birinci derece akrabas�nda kan p�ht�la�ma sorunu varsa, sigara içen ve 35 ya� üzeri birisinde, kalp damar hastas� oldu�u bilinen ki�ilerde, kontrolsüz hipertansiyonu olanlarda, tan� konulmam�� vajinal kanamas� olanlarda, rahim içi kanseri veya meme kanseri varsa ve gebelik �üphesi varsa kullan�lmamal�d�rlar. Bu durumlar d��nda güvenle kullan�labilirler.

E�er PCOS' u olan bir birey fazla kilolu ise mutlaka kilo vermelidir. Sa�l�kl� beslenme, dü�ük kalorili diyet ve egzersizi içeren ya�am tarz� de�i�ikli�i ile çok dramatik düzlemeler gözlenebilir. Öncelikle kilo vererek diyabet, hipertansiyon ve kalp damar hastal�� riskinizi azaltm�� olursunuz. Ayn� zamanda menstrüel fonksiyonlarda düzelme olabilir ve hatta baz� kad�nlarda yumurtlama (ovulasyon) fonksiyonunda ve dolay�s�yla üreme yetene�inde düzelme olabilir.

Di�er bir tedavi yöntemi olan metformin, asl�nda �eker hastal��n�n tedavisinde kullan�lan bir ilaç olup, ya�am tarz� de�i�ikli�i ile kilo veremeyen, özellikle de prediyabet veya diyabeti olan PCOS hastalar�nda uygun bir tedavidir. Kan �ekerini dü�ürür, insülin direncini azalt�r, menstrüel siklüsleri düzeltebilir. Özellikle do�um kontrol hap� kullanamayan veya kullanmak istemeyen ki�ilerde bir alternatif olabilece�i gibi, do�um kontrol haplar� ile birlikte de kullan�labilir.

Bu tedavilere ra�men ovulasyon gerçekle�miyorsa veya gebelik geli�miyorsa, gebelik isteyenlerde ilk tedavi seçene�i klomifen sitratd�r. Ba�ka alternatif yöntemler de bulunmaktad�r. Gebelik isteyen ve gebe kalamayanlarda kad�n do�um uzman�n�z gerekli de�erlendirme sonras� en uygun tedaviye karar verecektir.

Özellikle tüylenme art�� ki�iyi rahats�z ediyor ve yukar�da bahsedilen tedavilerle düzelmiyorsa do�um kontrol hap�na spirinolakton tedavisi eklenebilir. FDA onay� alm�� olan eflornitin etken maddeli krem de özellikle yüzdeki tüylenmede etkili olabilir (Bu preparat Türkiye'de bulunmamaktad�r, yurt d��ndan sipari�le getirtilebilmektedir). Bunlar d��nda lazer epilasyon da tüylenme için bir tedavi alternatifidir.

Tüm bu tedaviler PCOS' un ortaya ç�kard�� sorunlarla mücadelede kullan�l�rlar. Bu hastal�� do�rudan tedavi eden ya da kür sa�layan bir tedavi ne yaz�k ki yoktur. Ancak ya�am tarz� de�i�ikli�i ve uygun tedaviler ile hastal�k kontrol alt�na al�nabilmekte ve diyabet gibi PCOS' a ba�l� sa�l�k risklerini yüksek oranda önlemek mümkün olabilmektedir.

Kaynak
Hoeger KM, Legro RS, Welt CK. Polycystic ovary syndrome (PCOS). J Clin Endocrinol Metab. 2014 Jan;99(1):35A-36A.