Polikistik over sendromu (PCOS) ile görülme riski artan hastalıklar nelerdir?
PCOS tanısı alanlarda bazı hastalıklar daha fazla görülmektedir. Bu nedenle PCOS tanısı konulduktan sonra, bu hastalıklar açısından belli yaşlarda inceleme yapmak gerekebilir. Bu hastalıklar:
Şeker metabolizma bozuklukları ve diyabet
PCOS tanısı konulduktan sonra açlık ve tokluk kan şekeri veya oral şeker yükleme testi yapılmalıdır. Böylece var olan kan şekeri yüksekliği, prediyabet veya gizli diyabet tanıları ortaya çıkarılır. Bu testler gerekiyorsa doktorunuz tarafından 3-5 yılda bir tekrarlanır. Hatta ani ve hızlı bir kilo artışı varsa veya sık susama, sık idrara çıkma gibi diyabet belirtileri varsa daha erken yapılabilir.
Kalp ve damar hastalıkları
PCOS hastalarında hipertansiyon daha sık görülür. Bu nedenle periyodik olarak kan basıncı ölçtürülmelidir. PCOS hastalarında lipid yüksekliği de daha sık görülür. Bu nedenle tanı sonrası kolesterol ve trigliserit gibi kan yağlarını ölçmek için açlık kan testi yapılmalıdır.
Endometrium (rahim) kanseri
PCOS' u olduğu bilinen birisinde siklüsler arası anormal uterus kanaması olursa veya menopoz sonrası kanama görülürse mutlaka bu olasılık dışlanmalıdır. Ultrason ile rahim içi kalınlaşma saptanırsa biyopsi gerekebilir. Ancak bu şikayetleri olmayan bir PCOS' lu hastada rutin ultrason yapılmasına gerek görülmemektedir.
Uyku apnesi.
Uyurken kısa süreli soluk alıp vermenin durmasına uyku apnesi denir. Belirtileri arasında gürültülü horlama ve gün içinde uykulu olma veya uyuklama vardır. Bazen de nefes darlığı ile veya soluksuz kalarak uyanma görülür. Bu belirtiler varsa bu konuda eğitim ve deneyim sahibi göğüs hastalıkları, kulak burun boğaz veya dahiliye uzmanları ile görüşmekte ve gerekiyorsa gecelik uyku testi yapmak uygun olabilir. Bu durumun tedavisi önemlidir, çünkü diyabet, kalp hastalığı ve inme riskini artırmaktadır. Tedavinin merkezinde ise kilo vermek gelmektedir.
Gebelik sorunları
PCOS tanısı olanlarda gebelik diyabeti, gebelik hipertansiyonu, ve prematüre bebek doğurma daha sık görülmektedir. Özellikle fazla kilolularda bu sorunlar daha fazla görülmektedir. Bu riskleri azaltmak için ideal olarak gebelik gelişmeden önce kilo verilmesi ve tüm gebelik boyunca sağlıklı beslenilmesi önemlidir. PCOS hastaları daha gebelik düşünmeye başladıklarında kadın doğum uzmanı, endokrinoloji uzmanı ve diyetisyeni ile irtibat kurmalı ve tüm gebelik süresince irtibatta kalmalıdır.
Kaynak:
Hoeger KM, Legro RS, Welt CK. Polycystic ovary syndrome (PCOS). J Clin Endocrinol Metab. 2014 Jan;99(1):35A-36A.