Kansere karşı kükürtlü sebzeler
Kükürtlü sebzeler dendiğinde gözümüzde pek bir örnek canlanmasa da, pişirildiğinde kokusu bütün evi saran, keskin ve hoş olmayan sebzeler dersek muhtemelen hangi sebzelerden bahsedilmek istendiği anlaşılır. Yine de örnek vermek gerekirse; brokoli, karnabahar, lahana, roka, karalahana, turp, şalgam, tere gibi sebzeler kükürtlü sebzeler dendiğinde ilk akla gelen örneklerdir.
Bu sebzeler glukozinolat denilen kükürt içeriğine sahip bir madde içermektedirler. Bu madde keskin ve acımsı tadı veren maddedir. Ancak asıl önemi verdiği tattan ziyade sindirildiğinde oluşan indoller, izotiyosinatlar, tiyosinatlar gibi bileşiklerinin gösterdiği anti-kanser özelliklerinden gelmektedir. Yapılan hayvan çalışmalarında bu bileşiklerin meme, akciğer, mide, bağırsak gibi çeşitli organlarda kanser gelişimini durdurucu etki gösterdiği görülmüştür. Bu etkiyi birçok yolla gösterebilmektedirler. Bunlardan şimdiye kadar tanımlananlar şöyledir;
- Genetik materyalimiz olan DNA’yı hasara karşı korumak,
- Karsinojen maddeleri inaktive etmek,
- Antiviral ve antibakteriyel etkiler göstermek,
- Hücre ölümünü tetiklemek (yapısı bozulan hücreler için),
- Tümörü besleyen damarların gelişimini ve metastazını engellemek.
İnsanlarda yapılan çalışmalarda sebzelerin içerisinde bulunan bu bileşiklerin tek başına etkilerini ölçmek zor olması nedeniyle sonuçlar hayvan çalışmalarındaki kadar net olmasa da olumlu etkileri gözlemlenmektedir. Daha belirgin etkilerinin gösterildiği kanser türleri meme, akciğer, kalın bağırsak ve prostat kanserleridir. Bu kanser türleriyle yapılan çalışmalarda kükürtlü sebzelerin az da olsa olumlu etki gösterdiği belirtilmiştir. Bu olumlu etkilerin görülmesi için günde en az 5 porsiyon sebze-meyve tüketimi önerilmektedir. Özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler bu bileşikleri daha fazla içerdiğinden günlük tüketimin 1-2 porsiyonu bu gruptan tercih edilmelidir.
Kaynak:
1) National Cancer Institute. Cruciferous Vegetables and Cancer Prevention. Reviewed: June 7, 2012. www.cancer.gov <erişim 18.02.2016>
2) Oregon State University. Cruciferous Vegetables. Reviewed in December 2008 by:
David E. Williams, Ph.D. http://lpi.oregonstate.edu <erişim 18.02.2016>