Hipertansiyon altta yatan bir hastalığın habercisi olabilir mi? Sekonder hipertansiyon nedir?
Hipertansiyon kan basıncının yükselmesi durumudur. Kontrol edilmezse kalp, beyin, böbrek ve gözlerde önemli kalıcı hasarlara yol açabilir. Hipertansiyonun yaklaşık %90'ı yaş ilerlemesi, genetik, kötü beslenme, hareketsizlik ve obezite neticesinde ortaya çıkan primer hipertansiyondur. Altında yatan bir hastalık yoktur ve diyet, egzersiz ve tansiyon ilaçları ile tedavi edilir. Ancak geriye kalan %10'luk kısmının ise altında yatan bir hastalık mevcuttur ve bu tansiyon tipine sekonder hipertansiyon denir.
Bu hastalıklar böbrek, kalp, santral sinir sistemi hastalıkları ve endokrin sistem hastalıkları olabilmektedir. Kimlerde sekonder hipertansiyondan şüphelenilmelidir:
1. Ani ve şiddetli ortaya çıkan hipertansiyonu olanlarda
2. En az 3 tane tansiyon ilacı kullanmasına rağmen kontrol altına alınamayan kişilerde
3. 30 yaşın altında tanı konulan hipertansiyon olgularında
4. Ailesinde erken yaşta hipertansiyon öyküsü olması veya ailesinde 40 yaşın atında inme öyküsü bulunanlarda hipertansiyon saptanması durumunda
5. Ailesinde endokrin hipertansiyon bulunanlarda
6. Böbrek üstü bezinde rastlantısal kitle saptananlarda
7. Hipertansiyonla birlikte kanda potasyum düşüklüğü bulunanlarda.
Bu kişiler mutlaka bir dahiliye veya nefroloji, kardiyoloji ve endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve altta yatan bir hastalık varsa araştırılmalıdır. Bu hastalıklar arasında akut ve kronik böbrek hastalıkları, böbrek damar hastalıkları, uyku-apne sendromu, kalp hastalıkları, böbrek üstü bezinin aşırı çalışması (cushing sendromu, hiperaldosteronizm, feokromasitoma), tiroid bozuklukları (hipotioridi, hipertiroidi), paratiroid bozuklukları (hiperparatiroidi) sayılabilir. Bu hastalıklar saptandıkları takdirde tedavi edilirlerse hipertansiyon düzelebilmektedir. Ancak tanı konulmadığı takdirde ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Bu nedenle yukarıda bahsedilen durumları olanlar mutlaka en azından bir dahiliye uzmanına muayene olmalı ve ilgili bölüme yönlendirilmelidirler.
Referans
1. TEMD hipertansiyon, obezite ve lipid metabolizması kılavuzu, 2009. Ankara
2. TEMD adrenal ve gonadal hastalıklar kılavuzu, 2011. Ankara