Felcin önlenmesinde B grubu vitaminlerin rolü
Felç bir damarın tıkanması veya çatlamasına bağlı olarak beyne giden kan akışının durmasıdır. Bu durum beyin dokusuna yeterince besin öğesi ve oksijen gitmemesine bağlı olarak o bölgenin hasarlanmasına neden olur. Felç 1000 kişiden 4’ünü etkiler; gelişmiş ülkelerin çoğunda ölüm nedenleri arasında 3. sırada ve engelli olma nedenlerinin başında yer alır.
Felç oluşumuna zemin hazırlayan faktörler; yüksek kan basıncı, şeker hastalığı, yüksek kolesterol ve sigaradır. Bunlara ek olarak son yıllarda ilgi çeken bir diğer faktör de homosisteindir. Homosistein proteinlerden elde edilen ve vücutta doğal olarak bulunan bir bileşiktir. Vücutta normal düzeylerde bulunduğunda herhangi bir zararı yoktur ancak yüksek düzeylerde bulunması felç gelişme riskini arttırır. Kanda yüksek düzeylerde bulunan homosistein damar duvarlarında harabiyete neden olur ve bu süreç damarların daralmasına ve hatta tamamen tıkanmasına yol açar. Bu tıkanıklık durumu beyinde olursa da felç görülür.
Homosistein metabolizmasının bozulması genellikle genetik bir rahatsızlık sonucunda veya bazı vitaminlerin eksik olduğu durumlarda görülür. Bunun sonucunda da kandaki homosistein uzaklaştırılamadığı için birikmeye başlar. Bu düzeyin normal aralıklarda tutulabilmesi için folik asit, B6 ve B12 vitaminlerinden zengin yiyeceklerin tüketilmesi önerilir. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuşkonmaz, baklagiller, turunçgil dışındaki meyveler, kümes hayvanları ve balık bu vitaminler için iyi kaynaklardır.
Bir çalışmada felç geçirmiş bireylerin kan homosistein düzeyleri normal sağlıklı bireylere oranla 28 kat yüksek bulunmuştur. Malaya Üniversitesi’nde yapılan çalışmada ise homosistein düzeyleri sınırda veya yüksek olan hastalara 6 hafta boyunca B kompleks vitamini (folik asit, B6 ve B12 vitamini içeren tablet) verildiğinde kan homosistein düzeyleri tablet almayanlara oranla % 30 düştüğü görülmüştür. Bu veriler bize B grubu vitaminlerden zengin yiyeceklerin diyete eklenmesinin felç riskini azaltmada önemli olduğunu göstermektedir.
Kaynak :
Tan K-S, Lee T-C, Tan C-T. Hyperhomocysteinemia in patients with acute ischaemic stroke in Malaysia. Neurol J Southeast Asia, 2001, 6:113-119.