B�breklerimizdeki gizli tehdit ta�lar

Mesane ta�lar� toplumda morbidite ve mortaliteye yol açan dünya çap�nda bir problemdir. Amerika Birle�ik Devletlerinde 2000 y�l�nda medikal harcaman�n 2.1 milyon dolar� böbrek ta�lar� için harcanm��t�r. Dünya’da %1-13 ülkemizde 10 oran�nda görülmektedir. Erkelerde kad�nlara göre 2-3 kat daha fazla görülmektedir. Ta�lar�n %75 kadar�n� oksalat ta�lar�, %25’lik k�sm�n� magnezyum amonyum fosfat, ürik asit, hidroksiapatit ve sistin ta�lar� olu�turmaktad�r.

Ta� olu�umunda birçok faktör bulunmaktad�r. Uygulanan beslenme program� da bu faktörlerden bir tanesidir. Ta��n cinsinin do�ru tan�s� uygulanacak tedavinin etkinli�i aç�s�ndan oldukça önemlidir. Kalsiyum oksalat ta��n�n s�k görülmesi beslenme al��kanl�klar�m�zla ilgilidir. Geleneksel olarak uygulanan kalsiyum s�n�rlay�c� diyetler günümüzde s�k kullan�lmamaktad�r. Yap�lan çal��malarda hastalar�n günlük diyette ald�klar� kalsiyumun idrarda kalsiyum at�m�n� etkilemedi�i, al�nan fazla miktardaki sodyumun idrarda kalsiyum at�m�na etki etti�i görülmü�tür.

Kalsiyum oksalat ta��n�n medikal beslenme tedavisinde öneriler, oksalattan zengin olan g�dalar ile (incir, k�rm�z� erik, bö�ürtlen, ku� üzümü, ahududu, çilek, taze fasulye, bamya, pancar, domates, �spanak, paz�, p�rasa, tere, patl�can, badem, yer f�st��, çikolata, kakao, çay, kahve, bira) beraber kalsiyum içeren g�dalar�n bir arada kullan�lmas� yönündedir.

Ürik asit ta�lar� daha s�k erkeklerde görünmektedir. Pürinden fakir diyet uygulamalar�nda fayda sa�lanmaktad�r. Sistin ta�lar�nda metioninden fakir diyet önerilir ancak uygulamas� zor bir program oldu�undan, di�er tedavilere yan�t verilmez ise kullan�lmaktad�r. Bütün böbrek ta�lar� için beslenme ile ilgili bilinmesi gereken su al�m�n�n artt�r�lmas� önemlidir, çay, kahve ve alkol tüketimine s�n�rlamalar getirilmelidir.

Kaynak:

1- European Urology 65 (2014) 242–247
2- Tiselius HG: Stone incidence and prevention:Braz J. Urol. 91:758-767,2003.