Beslenmeniz ruh halinizi nasıl etkiler
Beynimiz her daim çalışır durumda olan bir organımızdır ve düşünmeden, harekete, nefes almadan kalp ritmine kadar vücuttaki birçok olayı düzenler. Bu da sürekli olarak bir enerji kaynağına ihtiyaç duyacağı anlamına gelmektedir. Besinler ise bu enerjinin en temel kaynağıdır. Dolayısıyla yediğiniz besinlerin kalitesi beyninizin ve buna bağlı olarak vücudunuzun çalışmasını da etkileyecektir.
Beyine yakıt kaynağı olarak düşük kaliteli besinler (yüksek yağlı ve şekerli besinler, rafine/işlenmiş besinler, vb.) sağladığınızda ise beyin zaman içerisinde bunlardan zarar görür. Yapılan birçok çalışmada yüksek şeker tüketimi ile beyin fonksiyonlarının bozulduğu ve hatta depresyon gibi duydu-durum bozukluklarının ortaya çıktığı görülmüştür.
Serotonin uyku, iştah, ruh hali gibi durumları düzenleyen sinir hücrelerinden salınan bir maddedir ve yaklaşık % 95’i sindirim sistemi kanalında üretilmektedir. Bu da sindirim sisteminizin sadece besinleri sindirmeye yardımcı olmadığını aynı zamanda ruh halinizi de düzenlediğini göstermektedir. Ayrıca serotonin gibi maddelerin üretimini sağlayan bu sinir hücreleri bağırsak florasında bulunan yararlı bakterilerden de yüksek oranda etkilenmektedir. Bu bakteriler bağırsak duvarlarını toksinlere ve kötü bakterilere karşı korur, besinlerin emilimini destekler, aynı zamanda beyin ve bağırsak arasında direk bir iletişim kurulmasında önemli rolleri vardır.
Yapılan çalışmalarda probiyotik (yararlı bakterileri içeren besin destekleri) alan kişilerin kaygı düzeyi, stres algısı ve mental sağlıklarının daha iyi olduğu görülmüştür. Aynı zamanda beslenme modelleri karşılaştırıldığında Akdeniz diyeti, Japon diyeti gibi geleneksel diyetlerde Batı diyetine kıyasla depresyon riskinin % 25-35 daha düşük olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu diyetlerin içeriğine bakıldığında, geleneksel diyetlerin en tipik özelliklerinin meyve, sebze, işlenmemiş tahıllar, deniz ürünlerini yüksek miktarda içermeleri olarak görülmektedir. İşlenmemiş besinlerin büyük bir kısmının da fermente ürünler olması bu besinlerin doğal bir probiyotik işlevi görmesini sağlamaktadır.
Tüm bunlar ne anlama geliyor derseniz; yedikleriniz sadece vücudunuza enerji vermekle kalmaz aynı zamanda nasıl hissettiğinizi de etkiler demek mümkündür. Bu nedenle işlenmiş ve yüksek miktarda şeker içeren besinleri azaltırken fermente besinleri beslenmenize eklemek hem fiziksel hem de ruh sağlığınızı iyileştirmeniz açısından önerilmektedir.
Kaynak: Selhub E. Nutritional psychiatry: Your brain on food. http://www.health.harvard.edu <erişim 22.04.2016>