İletişim için
Blog Haberler

Tuz, besin alımını arttırarak ağırlık kazanımına yol açabilir

Yağ ve tuz, her ikisi de iştahı uyaran ve bu nedenle de yiyeceklerde çekici bir kombinasyon olduğu bilinen öğelerdir. Yağ içeriği yüksek olan birçok işlenmiş yiyecek de aynı zamanda yüksek tuz içeriğine sahiptir. Fast-food yiyecekler, cipsler, pastane ürünleri, kraker, işlenmiş et gibi besinler buna örnek verilebilir. Bu tip yiyeceklerin aşırı tüketimi ise ağırlık kazanımı, kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir.
 
Deakin Üniversitesi’nde yapılan 2 ayrı çalışmanın ilkinde tuzun lezzet ve besin tercihi üzerine etkileri araştırılmış. 18-54 yaş arası 49 sağlıklı bireyle yürütülen çalışmada bireylerden 4 farklı yağ konsantrasyonu (% 0, % 5, % 10 ve % 20) ve 5 farklı tuz konsantrasyonuna (tuz eklenmiş, % 0.25, % 0.5, % 1 ve %2) sahip domates çorbalarını içmeleri istenmiş. Sonuçlar tuz ve yağın memnuniyeti birbirinden ayrı olarak etkilediği ve en güçlü etkinin tuzdan geldiğini göstermiştir. Yağ konsantrasyonları karşılaştırıldığında %0, %5 ve %10’luk konsantrasyonların etkisinin benzer olduğu, en az memnuniyetin ise % 20 yağ konsantrasyonunda görüldüğü belirtilmiştir. Bu verilerden hareketle de iştah açıcı yiyeceklerin tüketiminde temel rolü tuzun oynadığı sonucuna varılmıştır.
 
Aynı ekip tarafından yapılan ikinci çalışmada yağ ve tuzun besin alımı üzerine etkileri ve tuzun yağ tat duyusu üzerine etkilerinin olup olmadığının değerlendirilmesi amaçlanmış. 48 katılımcının yağ tat duyusu ölçülmüş ve randomize olarak 4 farklı dizaynda standart bir kahvaltı sonrası öğle yemeği verilmiş. Soslu makarna olarak verilen yemekte sos farklı yağ ve tuz konsantrasyonlarında verilmiştir (düşük yağlı-düşük tuzlu, düşük yağlı-yüksek tuzlu, yüksek yağlı-düşük tuzlu, yüksek yağlı-yüksek tuzlu). Sonuçlar değerlendirildiğinde tuzun yağ konsantrasyonundan bağımsız olarak besin ve enerji alımını % 11 arttırdığı ancak yağın besin alımını etkilemediği, yüksek yağlı diyetlerin enerji alımını % 60 arttırdığı bulunmuştur. Elde edilen bu veriler ışığında tuzun pasif olarak enerji alımını (dolayısıyla yağ alımı) arttırdığı ve yağ tadına duyarlı bireylerde tuzun yağ aracılıklı doygunluğa baskın geldiği sonucuna varılmıştır.
 
Yüksek enerji alımının ağırlık kazanımı ve buna bağlı olarak obezite, şeker hastalığı gibi sağlık sorunlarına yol açtığı bilinen bir gerçektir. Tuzun da bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar doğrultusunda enerji alımına güçlü bir katkı sağlaması nedeniyle araştırmacılar özellikle gıda sanayisinin gıdaların tuz içeriğini azaltma konusunda adımlar atması gerektiğini vurgulamaktadırlar.
 
Kaynak:

1) Bolhuis DP, Newman LP, Keast RSJ. Effects of Salt and Fat Combinations on Taste Preference and Perception. Chemical Senses, 2015, Vol 00, 1–7 doi:10.1093/chemse/bjv079.

2) Bolhuis DP, Costanzo A, Newman LP, Keast RSJ.  Salt Promotes Passive Overconsumption of Dietary Fat in Humans. The Journal of Nutrition. First published ahead of print March 2, 2016 as doi: 10.3945/jn.115.226365.