İletişim için
Blog Haberler

Kemik erimesi (osteoporoz) ve pik kemik kitlesi

Kemikler tıpkı bir fabrika gibi çalışmaktadır. Bazı kemik hücreleri kemik oluşumunu sağlarken, bazı hücreler eskiyen kemik dokuyu ortadan kaldırır. Yani sürekli bir yapım ve yıkım söz konusudur. Çocukluk ve ergenlik döneminde özellikle yapım ön plandadır. Bu da kemiklerin büyüyüp uzamasını sağlar. Kemik yoğunluğunun en fazla olduğu tepe noktasına pik kemik kitlesi denir. Pik kemik kitlesinin %90'ına erkeklerde 20 yaşında kadınlarda ise 18 yaşında ulaşılır. Kemik kitlesi yaklaşık 30 yaşına kadar büyümeye devam eder. Bu yaşlarda kemik kitlesi hem yoğunluk olarak hem de güç olarak en üst düzeye ulaşmış olur. Kadınlarda bu yaştan menopoza kadar kemik kitlesinde çok önemli bir değişim olmaz, ancak menopozdan sonra bir kaç yıl içinde kemik kitlesinde hızlı bir azalma olur. Menopoz sonrası hızlı olan bu azalma menopozun ilerleyen yıllarında yavaşlasa da devam eder. Sonuçta ise kemik erimesi (osteoporoz) gelişir. Bu nedenle pik kemik kitlesi ne kadar fazla ise menopoz sonrası kemik erimesi riski o kadar azdır. Yani benzetme yapacak olursak, gençlikte bankaya konulan para miktarı ne kadar fazla ise emekli olunca o kadar geç bitecek ve rahat bir emeklilik sağlayacaktır. Pik kemik kitlesini etkileyen faktörlerin başında cinsiyet ve ırk gibi genetik faktörler yer almaktadır ve bu faktörler kemik kitlesinin yaklaşık %75'ini etkilemektedir. Geri kalan %25'lik kısım ise çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Özellikle kadınlar için yaşamın her döneminde önemli olsa da özellikle çocukluk, ergenlik ve gençlik döneminde yeterli kalsiyum alınması pik kemik kitlesini artırması ve kemik erimesi riskini azaltması bakımından oldukça önemlidir. 30 yaşından önce yapılan egzersiz pik kemik kitlesinin artmasını sağlayarak, 30 yaşından sonraki egzersiz ise pik kemik kitlesinin azalmasını önleyerek osteoporozdan korunmada oldukça önemlidir. En iyi egzersizler, yer çekimine karşı yapılanlar olup, yürüyüş, hızlı yürüyüş, tırmanma, merdiven çıkma, tenis, dans bunlardan bazılarıdır. Tam tersi sedanter yaşam pik kemik kitlesini azaltmaktadır. Özellikle gençlik yıllarında içilen sigara ve alkol pik kemik kitlesini azaltarak osteoporoz riskini bir hayli artırmaktadır. Bu nedenle kemik erimesi ve kırık yaşamadan yaşlanmak için, kemiklerimize yatırıma daha çocukluk yaşlarında başlanmalı ve gençlik yıllarının kıymeti bilinmelidir. 
 
Kaynak
National Institutes of Health Osteoporosis and Related Bone Diseases National Resource Center. NIH Pub. No. 15–7891, June 2015