Bir �eker hastas�nda ideal ayak bak�m� nas�l olmal�d�r?

Tüm diyabetik hastalar, ayaklar�n� her gün �l�k su ve beyaz sabun ile y�kamal�d�r. Suyun çok s�cak olmamas�na dikkat edilmelidir. Y�kad�ktan sonra ayaklar parmak aralar�na kadar iyice kurulanmal�d�r ve nemli kalmamal�d�r. Ayaklar her gün çatlak, nas�r, yara, k�zar�kl�k, iltihap, �i�me ve t�rnak batmas� gibi de�i�iklikler aç�s�ndan kontrol edilmelidir. Gerekiyorsa bir ayna ile bak�lmal�d�r. E�er görme problemleri varsa veya herhangi ba�ka bir sebeple bu kontroller hasta taraf�ndan yap�lam�yorsa, e�itimli hasta yak�n� taraf�ndan da yap�labilir. E�er cilt kuru ise y�kay�p kurulad�ktan sonra ayak cildine nemlendirici uygulanmal�d�r. Ancak nemlendiricinin ayak parmak aralar�na uygulanmamas� önemlidir.

Ayak parmak aralar�n�n nemli kalmas� özellikle mantar enfeksiyonuna yol açabilir. Nas�rlar törpü ile dikkatlice törpülenmelidir. Ayak t�rnaklar� haftada bir kesilmelidir. Kesme i�leminin özellikle ayaklar y�kand�ktan sonra t�rnaklar yumu�ay�nca yap�lmas� daha uygundur. T�rnaklar dipten kesilmemelidir. Parmak �ekline uygun kesilmesi ve kö�elerin törpülenmesi önerilir. Törpülemeyi �ahsi pedikür tak�m� ile yapman�z önerilir. Ba�kalar�n�n e�yalar�n� kullanmak, ba�ta mantar olmak üzere di�er enfeksiyon etkenlerinin bula��na sebep olabilir.

Ayaklar� sakatlanmalardan korumak için yal�nayak yürünmemelidir, mutlaka terlik veya ayakkab� giyilmelidir. Ayr�ca su toplanmas�n� önlemek için her zaman çorap giyilmelidir. Çoraplar�n lastiklerinin yumu�ak olmas�na, s�k� olmamas�na dikkat edilmeli ve pamuklu çoraplar seçilmelidir. Ayakkab� seçimine önem verilmelidir. Yeni ayakkab� al�rken özellikle gün sonu, yani ayaklar�n en �i� oldu�u saatler tercih edilmelidir. Gerekiyorsa tabanl�k kullan�lmal�d�r. Dar uçlu, yüksek topuklu ayakkab�lar tercih edilmemelidir. Özellikle parmaklar�n rahat oldu�u, ucu geni� ayakkab�lar seçilmelidir. Ayakkab�lar� giyerken, özellikle his kusuru geli�mi� olan hastalar, mutlaka ayakkab�n�n içinde bir yabanc� cisim olup olmamas�na dikkat etmeli ve bu aç�dan giymeden önce ayakkab�n�n içini kontrol etmelidirler. His kusuru geli�mi� ki�ilerde, özellikle ayaklar�nda ü�üme �ikayeti olan ki�iler ayaklar�n� �s�tmak için soba, kalorifer pete�i, a��r� s�cak su gibi �s� kaynaklar�na yakla�t�rmamal�d�rlar.

Bu �ekilde diyabetik ayak yaralar� büyük oranda engellenebilir. Günlük ayak kontrollerinde en ufak yara, aç�lma veya lezyon saptan�rsa mutlaka doktora ba�vurulmal�d�r. Aile hekiminiz sizi uygun merkeze yönlendirecektir. Diyabetik ayak yaras� geli�tiyse yüzeyel yaralarda basit önlemler, tedaviler ve kan �ekeri kontrolü iyile�meyi sa�lasa da kompleks ve ileri vakalarda bu konuda deneyimli bir ekibin bulundu�u merkezlere ba�vurulmal�d�r. Bu ekipte endokrinoloji uzman� veya dahiliye uzman�, dermatolog, ortopedist, plastik cerrah, damar cerrah� bulunmal�d�r. Yaran�n tipine ve yaraya yap�lacak müdahaleye göre o uzman�n servisine yat�r�lmal� ve di�er bölümlerce gere�inde konsülte edilmelidir. Bu ekibin içinde ayr�ca diyabet e�itim hem�iresi, diyetisyen, sosyal hizmet uzman� ve hatta podiatrist (ayak uzman�) de bulunmal�d�r. �yile�en yaralar�n tekrarlamamas� için at�lacak en önemli ad�m ise, bu ekibin verece�i e�itim ve al�nan e�itimi uygulamakt�r.