Farkl� Tip Doymu� Ya� Asitlerinin Tip 2 Diyabet Olu�umu �zerine Etkisi

Yüksek oranda hayvansal ya� içeren besinler (k�rm�z� et, tereya�, peynir, süt, yo�urt, vb.) yüksek miktarda da doymu� ya� içerirler. Uzun y�llardan beridir de hayvansal besinlerde bulunan bu doymu� ya��n sa�l�k üzerine olumsuz etkileri oldu�u dü�ünülmektedir. Bunlar�n ba��nda da kalp-damar hastal�klar� ve tip 2 diyabet gelmektedir. Ancak alt�nda yatan mekanizma hala net bir �ekilde çözülebilmi� de�ildir. Bu konudaki en temel öneri ise günlük beslenme düzenimizde doymu� ya� tüketiminin ald��m�z enerjinin % 10’unu geçmemesi gerekti�i yönündedir. Son zamanlarda tart��lan bir konu ise tüm bu doymu� ya� kaynaklar�n�n e�it olup olmad�� konusudur. Yeni yap�lan bir çal��maya göre bu sorunun cevab� ‘Hay�r’ d�r. ��te çal��man�n detaylar�…

Lancet Diabetes and Endocrinology dergisinde yay�nlanan bu çal��maya göre ise tüm doymu� ya� asitleri vücutta benzer etkiye sahip de�ildir. �ngiltere Ara�t�rma Komisyonu ve Cambridge Üniversitesi’nden ara�t�rmac�lar�n yürüttü�ü bu çal��mada 9 farkl� doymu� ya� asidinin tip 2 diyabet olu�umu üzerine etkileri de�erlendirilmi�. Toplamda 27.296 ki�inin kan örnekleri incelenerek 9 farkl� ya� asidinin tip 2 diyabet riskiyle ili�kisi de�erlendirildi�inde çift karbonlu doymu� ya� asitleri tip 2 diyabet olu�turma riski bak�m�ndan pozitif etki gösterirken; tek karbonlu doymu� ya� asitleri ters yönde bir ili�ki göstermi�tir. Bu veriyi basit bir ifadeyle yorumlamak gerekirse, çift karbonlu doymu� ya� asitleri tip 2 diyabet riskini artt�r�rken tek karbonlu ya� asitlerinin tip 2 diyabete kar�� koruyucu etki gösterdi�ini söylemek mümkündür. Tek karbonlu doymu� ya� asitlerinin kanda yüksek olmas� süt ve süt ürünleri tüketiminin göstergesidir ve ayn� zamanda birçok çal��mayla da gösterilmi�tir ki süt ve süt ürünleri tüketiminin tip 2 diyabete kar�� koruyucu etkisi bulunmaktad�r. Sonuç olarak bu çal��mayla birlikte de tüm doymu� ya� asitlerinin ayn� olmad�� ve sa�l�k üzerine farkl� yönlerde etkiler gösterebilece�i gösterilmi�tir.

Kaynak:

Forouhi NG, Koulman A, Sharp SJ, et al. Differences in the prospective association between individual plasma phospholipid saturated fatty acids and incident type 2 diabetes: the EPIC-InterAct case-cohort study. Lancet Diabetes Endocrinol 2014. published online August 6. http://dx.doi.org/10.1016/S2213-8587(14)70146-9.