Düşük glisemikli karbonhidratlar ruh halini ve hafızayı güçlendiriyor
Glisemik indeks (GI) karbonhidrat içeren besinlerin yedikten belli bir süre sonra kan şekerine olan etkisini ifade eder. Bir besinin glisemik indeksi kan şekerinin hangi hızda yükseleceğini belirler. Gl’in yüksek olması o besinin kana hızlı karıştığını ve bu nedenle de kan şekerini hızlıca yükselteceğini gösterir. GI değeri 70 ve daha yukarı olanlar yüksek, 56-69 arasında olanlar orta ve 55’nin altında olanlar düşük GI’li besinler olarak kabul edilirler. GI hesaplanırken her besinin 50 g karbonhidrat içeren miktarı verilerek kan şekerine olan etkisine bakılır. Ancak 50 g karbonhidrat içeren maydanoz ile 50 g karbonhidrat içeren patates miktarları birbirinden çok farklıdır. Bu nedenle yediğimiz miktarın ne kadar etki yarattığına bakmak istersek o zaman karşımıza glisemik yük kavramı çıkar. GY değeri 20 ve daha yukarı olanlar yüksek, 11-19 arasında olanlar orta ve 10’un altında olanlar düşük GY’e sahip besinler olarak kabul edilirler.
Young ve Benton da farklı glisemik yüke sahip karbonhidratların ruh hali ve hafıza üzerine etkilerini değerlendirmişlerdir. Bu amaçla 45-80 yaşları arasında 155 kişiyi 2 farklı gruba ayırmışlar ve her iki gruba 40 g farklı karbonhidrat kaynakları (glikoz-sükroz veya izomaltuloz) içeren bir kahvaltı vermişlerdir. Verilen öğünler aynı besin öğeleri ve karbonhidrat içeriğine sahip olmakla birlikte yalnızca glisemik yük açısından farklılık göstermiştir. İzomaltulozun sindirilme ve kana karışma hızının diğerlerine oranla daha yavaştır. Bu öğün tüketildikten sonra da 30., 105. ve 195. dakikalarda ruh hali ve bilişsel performans değerlendirilmiştir.
Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde izomaltuloz tüketen grubun diğer gruplarla kıyasla ruh hali ve hafıza üzerine yapılan testlerde çok daha iyi sonuçlar elde ettiği görülmüştür. Bunun altında yatan temel neden beynin tek enerji kaynağının glikoz olması ve izomaltulozun da kana yavaş karışması nedeniyle beyne daha uzun süre glikoz sağlamış olmasıdır.
Kaynak :
Young H, Benton D. The glycemic load of meals, cognition and mood in middle and older aged adults with differences in glucose tolerance: A randomized trial. European e-Journal of Clinical Nutrition and Metabolism, 2014, article in press.