İletişim için
Blog Haberler

Böbrek üstü bezindeki rastlantısal kitleler

Böbrek üstü bezi (adrenal bez veya sürrenal bez), vücutta böbreğin hemen üzerinde yer alan hormon salgılayan bezlerden birisidir. Her böbreğin üzerinde birer tane olmak üzere, vücutta iki tane böbrek üstü bezi bulunur. Bu bezden başlıca kortizol, aldosteron, adrenalin, noradrenalin ve androjen denilen hormonlar salgılanırlar. Kortizol hormonu vücudu, hastalıklar, travma, yaralanmalar gibi stres durumlarına hazırlar. Kan şekerinin ve kan basıncının düzenlenmesinde görev alır.

Aldosteron hormonu, vücut su ve tuz dengesinin kurulmasını sağlar. Kan hacmini, kan basıncını ve vücut kan potasyum düzeyini düzenler. Adrenalin ve noradrenalin hormonu, korku, stres, heyecanlanma gibi duygu değişikliklerinde kan basıncını, kalp hızını artırır. Kaslara daha fazla kan ve oksijen gitmesini sağlar. Androjenler ise başlıca, kasık ve koltuk altı kıllarının çıkmasını sağlar.

Bazen herhangi bir nedenle çekilen ultrason, tomografi veya MR gibi görüntüleme tetkiklerinde rastlantısal olarak bu bezlerde adenom denilen kitleler saptanır. Bunlarla rastlantısal olarak karşılaşıldığı için, "adrenal insidentaloma" da denir. Genellikle tek bir bezde olabildiği gibi her iki bezde de bulunabilir. Adenomlar, masum kitleler olup kanser değildirler. Adenomların çoğu sessiz masum kitlelerdir ancak bazıları aşırı hormon üretimi yapabilirler. Eğer bir adenom aşırı kortizol yapıyorsa bu durumda Cushing sendromu denilen hastalık ortaya çıkar. Aşırı aldosteron salgılıyorsa bu duruma aldosteronoma denir.

Aşırı adrenalin veya noradrenalin salgılıyorsa bu durumda feokromasitoma denilen hastalık gelişir. Eğer hiç bir hormon salgılamıyorsa, buna da "non-fonksiyone adenom" denir. Adenom görülme riski yaş ilerledikçe artmaktadır. Özellikle 60 yaş üstü insanlarda 100 kişinin 6'sında görülebilmektedir.

Bu rastlantısal kitlelerin büyük kısmı tedavi gerektirmezler ve yalnızca periyodik olarak MR veya tomografi ile takip edilirler. Takipte büyüme saptanmaz ise tedaviye ihtiyaç olmaz. Ancak bu kitleler ilk yakalandığında büyükse veya takipte büyürse, ameliyat ile alınmaları gerekebilir. Bunun dışında aşırı hormon salgılıyorsa, yani hormonal olarak aktifse de ameliyat gerekebilir. Ameliyat gerekenler, vakaların küçük bir kısmını oluşturur.

Büyüyen adenom veya tanı anında büyük saptanan adenom kanser riski taşıdığı için ameliyat edilir. Aşrı hormon salgılayan adenomu olan hastalarda ise bu hormon fazlalığına bağlı kilo artışı, şeker hastalığı, kontrolsüz hipertansiyon, kalp damar hastalığı gibi kronik sorunlar görülebileceği için ameliyatla alınmalıdır.