Kafein ve sterolün sağlık iddialarına yönelik EFSA kararı
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) gıda güvenliği hakkında risk değerlendirmeleri yapan ve bu konularda bağımsız bir kurum olarak çalışan ve bilimsel öneriler sağlayan Avrupa Birliği’nin gıda güvenliği konusundaki en önemli kurumudur. Son dönemde de kafein ve steroller üzerine iki fikir sunmuştur.
KAFEİN
Kafein kahve başta olmak üzere çay, kola, çikolata, kakao, enerji içeceği gibi birçok yiyecek ve içecekte bulunan uyanıklık ve zindelik gibi etkileri olan bir maddedir. Bu etkilere istinaden İngiltere’deki SmithKline Beecham Şirketi’nin 40 mg dozunda kafein içeren bir ürünlerini bu iddia ile piyasaya sürmek istediklerini EFSA’ya sunmuşlardır. Ancak EFSA’nın Diyetetik Ürünler, Beslenme ve Alerji Paneli’nin kafenin bu etkileri ile ilgili bildirdiği kararda 1 porsiyonda 75 mg’ın altında kafein içeren yiyecek ve içeceklerde uyanıklık ve bilişsel performansın artmasına yönelik olumlu etkilerinin görülmediği belirtilmektedir. Bu nedenle de bahsedilen dozun altında kafein içermesi gerekçesiyle şirketin bu iddia EFSA tarafından reddedilmiştir.
STEROL
Margarin, mayonez, salata sosu, gibi yiyeceklere ve süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünlerine eklenen bitki sterolleri kalp damar hastalıklarının oluşmasında önemli bir risk faktörü olan ve kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolü düşürdüğünü kanıtlayan bir çok çalışma vardır. EFSA da bu veriler doğrultusunda bu iddiaları kabul etmektedir.
Fransız firması olan Sanofi-Aventis Şirketi’nin EFSA’ya sunduğu toz şeklindeki sterol içeren bir ürünün iddiası günlük 2 kullanım ile 6 haftanın sonunda kandaki kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolü % 5.4-8.1 oranında düşürdüğünü iddia etmiştir. Dayanak olarak da henüz yayınlanmamış 253 katılımcı ile gerçekleştirilen çok merkezli plasebo ve kontrol gruplarını içeren bir çalışmayı göstermişlerdir. Ancak EFSA tek bir çalışmanın yetersiz olduğunu ve bahsedilen etkilerin verilen doz ile belirtilen süre içerisinde gerçekleşmesi gerektiğini belirterek bu ürünün iddiasını reddetmiştir.
Kaynak :
EFSA, Scientific Opinion on the modification of the authorisation of a health claim related to plant sterol esters and lowering blood LDL-cholesterol; high blood LDL-cholesterol is a risk factor in the development of (coronary) heart disease pursuant to Article 14 of Regulation (EC) No 1924/2006, following a request in accordance with Article 19 of Regulation (EC) No 1924/2006, EFSA Journal 2014;12(2):3577.